Ժանգ, ոյ

s.

ԺԱՆԳ ԺԱՆԿ. ἱός rubigo, et venenum Ամենայն աղտ եւ ապականութիւն նիւթեղինաց՝ որպէս թոյն ի դուրս տուեալ, եւ ապականիչ նոցին իսկ նիւթոց. մանաւանդ երկաթոյ եւ պղնձոյ, եւ այլն կարմրագոյն, կամ կանաչ. ժանկ.

Ժանգ՝ որ կռուի յերկաթուստի ելանէ. մաշէ զնա եւ վատնէ. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 29։)

Կաթսայ (մսոյ եփելոյ) լի ժանգով, եւ ժանգն ի նմանէ ոչ պարզեցաւ։ Պղինզ նորա հալեսցի, եւ պակասեսցի ժանգ նորա. (Եզնիկ. ՟Ի ՟Դ. 6=12։)

Ի ձեռն հրոյ ասեմք տրոհել զժանգն արծաթոյ եւ ի պղնձոյ. (Սահմ. ՟Բ։)

հրահալելի նիւթք յորժամ ընդ հրոյ միանան, ժանգ ապականութեան՝ եթէ իցէ ի նոսա, ծախի. (Շ. թղթ.։ Ժանգն կարէ ուտել եւ ապականել զարծաթն ձեր. Սարգ. յկ. ՟Ժ։)

իբրեւ երկեթ ինչ սեւացաւ չարութեանն ժանգով.

Երկաթոյ ջանգ, կամ ժանկ աղացեալ. (Գաղիան. որպէս յն.)

Տե՜ս եւ ԺԱՆԳԱՌ։

ԺԱՆԳ ՔԱՐԻ. Իբր Մամուռ. քարի քոս։

Եւ քարեղեն պատկերացն առեալ զքարաքոս ժանգոյն, զազրացեալ կանաչացեալ. (Ագաթ.։)

ԺԱՆԳ ԲՈՒՍՈՑ. ἑρισίβη rubigo որ եւ ԵՐԵՒԻԼ.

Դալուկն կամ ջորեակ կամ ժանգ եթէ լինիցի. (՟Գ. Թագ. ՟Ը. 37։)

Ետ ժանգոյ զպտուղ նոցա, եւ զվաստակս նոցա մարախոյ. (Սղ. ՟Հ՟Է. 46։)

Վնասակարս ապականութեանց ժանգոյ եւ թրթրոյ եւ այլոց կերչաց վատնողաց. (Նար. ՟Ի՟Ա։)

Զոր օրինակ ժանգ, առանձին ցորենոյ ախտ, սոյնպէս մախանք՝ սիրելութեանն հիւանդութիւնք. (Բրս. մախ.։)

Ի կարկտոյ, յերաշտէ, ի ժանգոյ. (Հ=Յ. մայ. ՟Թ.։)

Ժանգ կամ մարախ կամ թրթուր. (Մաշտ.։)

Ի դաշտս ժանկ առնու զվաստակս նոցա. (Շիր.։)

ԺԱՆԳ. Ախտ հիվանդութեան՝ որ ճարակի ի մարմիննիբրեւ զքաղծկեղ, կամ ժանտ ախտ. տե՛ս եւ ԺԱՆՏ, որ գրի եւ ԺԱՆԴ. որով նոյնանայ ընդ ժանգ։

Ո՞ր կեղցաւ զոր ժանգն անուանեն, գիտէ այնպէս փաղաղել ուտել զմարմինն. (Սարգ. յկ. ՟Բ։)

Բուժէին ի ցաւոցն, զոր ժանգ անուանեն. (Ճ. ՟Բ.։)

ԺԱՆԳ. ἱός venenum, virus Թոյն, մահադեղ, ժահր իրօք կամ նմանութեամբ.

Հարուածք կարճի չարաչար ժանգ ունին անձինք ոխակալած դառնագոյնժանկ ունին. (Եւագր.։)

Նախանձ իբրեւ զժանգ մահաբեր յանձինս նոցա բնակէ. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 15։)

Գոռոզին ժանգ ժանդիս ժամանեալ. (Նար. ՟Դ։)

Արիոսի եւ մակեդոնի ժանգն. (Հ=Յ. մարտ. ՟Ժ՟Ը.։)

Մահաբեր ժանկոյն դժնդակութիւն. յն. մի բառ, թունարկուի. (Կոչ. ՟Դ։)

Այրեսցէ զժանգմեղաց տգիտութիւն ձերոյ. (Ագաթ.։)